ΟΙ ΚΤΙΤΟΡΕΣ ΤΩΝ ΑΡΦΑΡΑΙΪΚΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

    

Στο ωραίο χωριό μας έχουμε, εκτός από τον κεντρικό ναό των Αγίων Θεοδώρων και τα εξωκκλήσια, τα οποία έχουν χτιστεί κυκλικά γύρω από το χωριό, από ευσεβείς χριστιανούς. Κτίτορες (από το ρήμα κτίζω) λέγονταν εκείνοι που έχτισαν τις εκκλησίες και τιμούνται ιδιαίτερα σε κάθε εκκλησιαστική ακολουθία. Με το άρθρο μου αυτό θέλω κι’ εγώ να τους τιμήσω για άλλη μία φορά και να καταστήσω γνωστά τα ονόματά τους στους νεώτερους.

  Δύο από τα εξωκκλήσια δεν τα έχτισαν αρφαραίοι αλλά οι κάτοικοι δύο γειτονικών χωριών του Αγρίλου και της Βρωμόβρυσης, καθόσον ο τόπος που χτίστηκαν ανήκαν αντίστοιχα στους κατοίκους τους και όταν αργότερα αγόρασαν τους τόπους οι αρφαραίοι, έγιναν και τα εξωκκλήσια αρφαραίϊκα. Πρόκειται για τα εξωκκλήσια του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Δημητρίου.

   Το εξωκκλήσι του Αγίου Βασιλείου χτίστηκε από τους αρφαραίους, οι οποίοι κατά τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας και μάλλον κατά το ενδιάμεσο διάστημα της ενετοκρατίας, κατέβηκαν σταδιακά από το Πάνω Αρφαρά και έχτισαν τον Άγιο Βασίλειο, ως ενοριακό ναό. Αυτός λειτούργησε ως ενοριακός μέχρι το έτος 1879, οπότε είχε ολοκληρωθεί η ανέγερση του νέου κεντρικού και μεγάλου για την εποχή του ναού των Αγίων Θεοδώρων. Αυτόν τον έχτισαν όλοι οι αρφαραίοι με επικεφαλής τον τότε δήμαρχό τους Δημήτριο Ιωαν. Κάρτσωνα, ο οποίος δώρισε και το αναγκαίο οικόπεδο για το ναό, το προαύλιο και το νεκροταφείο. Όταν πέθανε το 1897, το χωριό, για να τον τιμήσει, τον έθαψε στο προαύλιο του ναού και διατηρείται μέχρι σήμερα η επιτάφια μαρμάρινη στήλη.

   Τα άλλα εξωκκλήσια χτίστηκαν μετά το 1900, δηλαδή στις αρχές του 20^ου αιώνα. Ο ναός του Προφήτη Ηλία χτίστηκε από τον Ηλία Ηλ. Μπούρα, γνωστό ως Μπουρολιά, ως πολύ μικρός ναός μαζί με ένα κελλί για να μονάσει (ησυχάσει) η κόρη του Ελένη, η οποία έμεινε εκεί χωρίς να γίνει μοναχή και πέθανε το 1915. Αργότερα χτίστηκαν και άλλα κελλιά και λειτούργησε ενοριακό ησυχαστήριο με μοναχές.

   Ο ναός του Αγίου Νεκταρίου άρχισε να χτίζεται στο προαύλιο του ησυχαστηρίου το 1973 με την πρωτοβουλία της πρεσβυτέρας Ελένης συζύγου Ιωάννη ιερέας Παπανικολάου και με σημαντική χρηματική ενίσχυση της ίδιας και της Βασιλικής χήρας Δημ. Γιαννακόπουλου, αλλά και με εισφορές άλλων αρφαραίων. Εγκαινιάστηκε το 1977.

   Ο ναός του Αγίου Ιωάννη χτίστηκε από τον Γεώργιο Ηλ. Σταθάκη σε δικό του οικόπεδο στη συνοικία της Σερβίας. Πρόκειται για μεγάλο ναό, εμβαδού 187 τετραγωνικών μέτρων, ο οποίος λειτούργησε ως ενοριακός ναός για τρία περίπου χρόνια, όταν επισκευαζόταν ο ναός των Αγίων Θεοδώρων.

   Ο ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης χτίστηκε τα έτη 1917-1919 από τον Κωνσταντίνο Πολυχρόνη στον ομώνυμο οικισμό κοντά στην εθνική οδό. Το αναγκαίο οικόπεδο, αρκετά μεγάλο, δωρήθηκε από τον τότε εφημέριο Ιωάννη Κυρ. Νιάρχο, ο οποίος το είχε πάρει ως προίκα από τον πεθερό του ιερέα Ιωάννη Παν. Μουτεβελή.

   Ο ναός του Αγίου Γεωργίου χτίστηκε το 1928 από τον Βασίλειο Βασιλόπουλο, ως τάμα για τη θεραπεία του γιού του Γεωργίου, ο οποίος έστειλε τα απαραίτητα χρήματα από την Αμερική.

   Τέλος έχουν χτιστεί δύο ακόμα εξωκκλήσια τα τελευταία χρόνια. Ο ναός της Παναγίας της Γερόντισσας χτίστηκε με δαπάνες του τότε βουλευτή Ελευθερίου Ιωαν. Παπανικολάου στον κήπο του και εγκαινιάστηκε το 2002 από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χριστόδουλο. Ο ναός της Αναστάσεως του Σωτήρος χτίστηκε σε ιδιόκτητο οικόπεδο από την οικογένεια του ιερέως Γεωργίου Κων Νιάρχου, με πρωτοβουλία του γιού του Κωνσταντίνου επί της εθνικής οδού στο συνοικισμό του Αγίου Κωνσταντίνου.

                                                                                                            Θεόδωρος Δημ. Λαφαζάνος