ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ – ΤΑ ΑΓΟΡΑΙΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΡΦΑΡΩΝ

Μέσα από τις λιγότερο διαδεδομένες Σχολές της Ιστοριογραφίας[1], της Μικροιστορίας[2] και της Προφορικής Ιστορίας [3] θα επιχειρηθεί μια αναδρομή σε ένα επάγγελμα και τους ανθρώπους του, σε ένα δύσκολο από πολλές απόψεις περιβάλλον του χωριού μας και της ευρύτερης περιοχής. Αλλά και γενικότερα θα μπορούσαμε να πούμε της Νεότερης Ελλάδας. Τα οχήματα Δημοσίας χρήσεως πιο γνωστά τότε ως Αγοραία[4] και οι άνθρωποι, οι συγχωριανοί μας οδηγοί τους, αποτέλεσαν ένα ξεχωριστό κομμάτι στην λειτουργία, από πολλές απόψεις, της τοπικής κοινωνίας. Η Οικονομική, κυρίως, μετεξέλιξη της Ελληνικής κοινωνίας έχει μεταβάλλει σε αυτονόητα αυτά που πολλές φορές στο παρελθόν αποτελούσαν είτε προνόμιο, είτε ανάγκη, με αποτέλεσμα κάποια σημαντικά πράγματα, γεγονότα, λειτουργίες κλπ να ανήκουν, κατά κάποιο τρόπο, στην σφαίρα του φαντασιακού.

Μια μικρή αναφορά στο περιβάλλον της εποχής κρίνεται ίσως αναγκαία ώστε να μπορέσει ο αναγνώστης είτε να θυμηθεί, είτε να τοποθετηθεί, όσο αυτό είναι εφικτό, στις συνθήκες και να κατανοήσει – αξιολογήσει τα όσα εν συνεχεία θα παρατεθούν.

Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και ο αιματηρός εμφύλιος που ακολούθησε άφησαν βαθιά σημάδια στην Ελλάδα, τόσο σε επίπεδο πρωτίστως κοινωνίας που χρειάστηκαν πολλά χρόνια έως την στιγμή της επούλωσης αλλά και σε επίπεδο υποδομών. Καταστράφηκαν 47.000 κατοικίες, 240 βιομηχανικές επιχειρήσεις και νοσοκομεία, 930 γέφυρες, 1.650 σχολεία. Εξοντώθηκαν 1.500.000 ζώα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η απογραφή του 1951, εμφάνισε ουσιαστικά στάσιμο τον πληθυσμό της χώρας έναντι της προηγούμενης απογραφής του 1940, ενώ η μείωση σε αρκετούς νομούς ήταν συγκλονιστική, όπως στην Ευρυτανία (-25,8%), Καστοριά (-28%), Φλώρινα (-22%), Φωκίδα (-19,64%), Δράμα (-17%), Κιλκίς (-12%), Κοζάνης (-7%, με μεγαλύτερη μείωση στην επαρχία Γρεβενών -20%, Εορδαίας -17%, Βοίου -12%) κλπ.[5]

Με την απελευθέρωση από τη Γερμανική κατοχή δρομολογήθηκε άμεσα η ανασυγκρότηση της κατεστραμμένης χώρας. Στο πλαίσιο του σχεδίου Μάρσαλ (Marshall), ο αμερικανικός οργανισμός A.M.A.G. συνέβαλε ουσιαστικά στην προσπάθεια αποκατάστασης του οδικού δικτύου με την υποστήριξη αμερικανικών δημόσιων και ιδιωτικών κεφαλαίων. Το 1957 δημιουργήθηκε στο Υπουργείο Εθνικής Αμύνης, και ειδικότερα στο Όπλο του Μηχανικού, η Στρατιωτική Υπηρεσία Κατασκευής Έργων Ανασυγκροτήσεως (ΣΥΚΕΑ), στην οποία υπάγονταν επτά Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως (Μ.Ο.Μ.Α.) που έδρευαν στις πόλεις Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο Κρήτης, Πάτρα, Λαμία, Λάρισα και Ιωάννινα. Αποστολή των Μ.Ο.Μ.Α. ήταν η εκτέλεση δημοσίων έργων, ιδίως στην ορεινή και νησιωτική Ελλάδα όπου και δεν υπήρχε ενδιαφέρον εργοληπτών, καθώς και μικρών κοινωφελών έργων τοπικού ενδιαφέροντος (Δήμων, Κοινοτήτων, Συλλόγων και Οργανισμών), ιδίως σε ακριτικές περιοχές.[6]

Γίνεται εύκολα αντιληπτό πλέον το περιβάλλον στο οποίο διαβιούσαν οι άνθρωποι της επαρχίας και πόσο δύσκολες ήταν οι επικοινωνίες. Η λειτουργία των Κ.Τ.Ε.Λ. δεν ήταν ικανή, όσο και αν οι προσπάθειες τους ήταν όντως μεγάλες να καλύψουν τις ανάγκες.[7]

Το κενό αυτό κληθήκαν να καλύψουν και πραγματικά πρέπει να είμαστε ευγνώμονες σε αυτούς τους ανθρώπους, είτε γιατί βιώσαμε οι ίδιοι κάποια ανάγκη, είτε γιατί κάποιοι πριν από εμάς τους το οφείλουν, οι Ιδιοκτήτες των Αγοραίων οχημάτων του χωριού μας και των γύρω περιοχών. Σε εποχές όπου, όπως ήδη αναφέρθηκε, το οδικό δίκτυο ήταν περιορισμένο καθώς και οι επικοινωνίες και τα οχήματα λιγοστά. Ενδεικτικά εδώ παρατίθεται αφήγηση στον συντάκτη του κ. Ηλία Α. Καραγιάννη ιδιοκτήτη ενός από τα πρώτα οχήματα όπου..ο δρόμος για Σταματινού και Βρωμόβρυση ήταν σχεδόν ανύπαρκτος και έφτανε έως το Ελαιοτριβείο Κρασοπούλας[8]…εάν κάποιος καλούσε και ήταν σε ανάγκη έπρεπε να μεταφερθεί, είτε με ζώο, είτε με αυτοσχέδιο φορείο…

Οι άνθρωποι αυτοί λοιπόν γίνονταν οι πρώτοι κοινωνοί, εκτός του άμεσου περιβάλλοντος, κάθε ευχάριστου αλλά και πολλές φορές δυσάρεστου γεγονότος. Πόσους γάμους υποστήριξαν, πόσους ασθενείς μετέφεραν ανεξαρτήτου ώρας και στιγμής, ακόμα και το μακάβριο δυστυχώς (καθήκον) μεταφοράς νεκρών, εν είδει νεκροφόρας, δεν επιτέλεσαν…???. Ήταν και είναι στην διάθεση των συμπολιτών τους ανά πάσα στιγμή , ανεξαρτήτου ημέρας και ώρας…

Αυτές λοιπόν οι λίγες γραμμές μνήμης, καθώς και τα εν συνεχεία μικρά βιογραφικά και φωτογραφικό υλικό που δόθηκαν από μέλη των οικογενειών τους και τους οποίους ο συντάκτης αλλά και το Δ.Σ. του Συλλόγου μας ευχαριστεί θερμά, είναι το λιγότερο ως επιτέλεση ηθικού χρέους μας απέναντι τους.

ΑΓΟΡΑΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΡΦΑΡΩΝ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ (ΤΕΛΗΣ) ΗΛΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ[9]

Γεννήθηκε το 1930 στα Αρφαρά. Το τέταρτο από τα πέντε παιδιά του Ηλία και της Γιαννούλας. Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο Αρφαρών. Παντρεύτηκε την Ευγενία Μπελόκα και απέκτησε τρία παιδιά. Εργάστηκε ως εισπράκτορας στα ΚΤΕΛ Μεσσηνίας. Το 1955 έβγαλε την πρώτη άδεια Αγοραίου στα Αρφαρά, το πρώτο όχημα ήταν CHEVROLET και ακολούθησε η γνωστή στους παλαιότερους MERCEDES. Έδρα ορίστηκε η κεντρική πλατεία του χωριού και συγκεκριμένα το καφενείο του Τάσου Γ. Αργυράκη με αριθμό κλήσης 61285. Η αρχική κλήση γινόταν από το Τηλεφωνικό Κέντρο που στεγαζόταν στο Ταχυδρομείο Αρφαρών και συνέχεια στο γνωστό μπλε κουτί έξω από το καφενείο. Εργάστηκε ως επαγγελματίας οδηγός επί 35 συναπτά έτη έως την συνταξιοδότηση του και την διαδοχή του από τον γιο του Ηλία. Απεβίωσε στις 12/1/2022.

Σήμερα το ΤΑΞΙ πλέον διαχειρίζεται η τρίτη γενιά δηλαδή ο εγγονός του Αριστοτέλης Η. Καραγιάννης.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗ ΜΠΟΥΡΑΣ (ΦΟΥΣΚΑΣ)[10]

Γεννήθηκε στα Αρφαρά το 1931. Το πρώτο από τα επτά παιδιά του Ιωάννη και της Ευαγγελίας. Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο Αρφαρών. Παντρεύτηκε την Ελένη Κορομηλά και απέκτησε τρία παιδιά. Εργάστηκε σε φορτηγό και λεωφορείο έως το 1972 που απέκτησε την άδεια Αγοραίου στα Αρφαρά. Το πρώτο όχημα ήταν OPEL ASCONA. Έδρα ορίστηκε η κεντρική πλατεία του χωριού και συγκεκριμένα το καφενείο των Λυκούργου και Ελένης Καραγιάννη με αριθμό κλήσης 61315 στο γνωστό μπλε κουτί έξω από το καφενείο. Εργάστηκε έως την συνταξιοδότηση του και την διαδοχή του από τον γιο του Ιωάννη. Απεβίωσε στις 6/8/2021.

Σήμερα η οικογένεια διατηρεί δυο πλέον άδειες ΤΑΞΙ που διαχειρίζεται η τρίτη γενιά οι εγγονοί του Γιώργος και Βασίλης Ιωάννη Μπούρας.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΠΟΥΡΑΣ[11]

Γεννήθηκε στα Αρφαρά το 1948. Το έβδομο από τα 8 παιδιά του Δημητρίου και της Ευσταθίας. Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο Αρφαρών. Παντρεύτηκε την Ελένη Κορομηλά και απέκτησε τρία παιδιά. Απέκτησε την άδεια Αγοραίου το 1975.

Το πρώτο όχημα ήταν OPEL RECORD. Έδρα ορίστηκε το καφενείο Κωνσταντίνου Ι. Παπανικολάου με αριθμό κλήσης 61333 στο γνωστό μπλε κουτί έξω από το καφενείο.

Παράλληλα με την ιδιότητα του οδηγού δραστηριοποιείται με επιτυχία σε επιχειρήσεις στις Η.Π.Α. Το ΤΑΞΙ πλέον διαχειρίζεται ο γιος του Δημήτρης.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ(ΧΡΟΝΗΣ)[12]

Γεννήθηκε το 1918. Το δεύτερο παιδί του Νικολάου και της Παρασκευής. Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο Αριοχωρίου. Παντρεύτηκε την Ελένη Γεωργακόπουλου και απέκτησε τρία παιδιά. Εργάστηκε ως οδηγός κυρίως και απέκτησε την άδεια Αγοραίου το 1968. Το πρώτο όχημα ήταν MERCEDES. Έδρα είχε τον Άγιο Φλώρο και τηλέφωνο το 61297 στο καφενείο Η. Χατζή. Απεβίωσε στις 18/1/1999

Σήμερα το ΤΑΞΙ πλέον διαχειρίζεται μετά τον γιο του Κωνσταντίνο ο εγγονός του ως τρίτη γενιά αυτοκινητιστών.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

[1] ΓΚΕΟΡΓΚ ΙΓΚΕΡΣ Η ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ ΕΚΔ. ΝΕΦΕΛΗ σελ. 14

[2] Στόχος της Μικροιστορίας είναι να ανοίξει την Ιστορία σε ανθρώπους, που με τις άλλες μεθόδους θα έμεναν απέξω και να φωτίσει την Ιστορική αιτιότητα στο επίπεδο των μικρών ομάδων…

ΓΚΕΟΡΓΚ ΙΓΚΕΡΣ Η ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟΝ 20^ο ΑΙΩΝΑ ΕΚΔ. ΝΕΦΕΛΗ σελ. 145

[3] Στόχος της προφορικής ιστορίας είναι να μελετήσει το παρελθόν μέσα από προσωπικές αφηγήσεις ή μαρτυρίες. Οι συνεντεύξεις και η καταγραφή των προσωπικών βιωμάτων αποτελούν το κύριο αντικείμενο της. Η προφορική ιστορία επικεντρώνεται στη συστηματική καταγραφή, τη διατήρηση και ερμηνεία ιστοριών και μαρτυριών. Σκοπός της προφορικής ιστορίας είναι να συλλέξουμε διάφορα είδη τεκμηρίων ώστε κατανοώντας τα και αξιολογώντας τα να συνθέσουμε μια αξιόπιστη αναφορά .Αρκετά συχνά οι γραπτές πηγές (εφημερίδες, βιογραφίες, εκθέσεις απογραφής πληθυσμού κ.ά) μπορεί να είναι το ίδιο προκατειλημμένες όσο και οι προσωπικές αναμνήσεις. Η άντληση πληροφοριών από το προφορικό υλικό αποτελεί την εφαρμογή της προφορικής ιστορίας στην πράξη. https://www.idisme.gr/to-id-is-me/proforiki-istoria

[4] το αγοραίο, όχημα, κυρίως ταξί, που μισθώνεται με ιδιαίτερη συμφωνία για τη μεταφορά ανθρώπων ή εμπορευμάτων (ιδ. στην ύπαιθρο) https://www.greek-language.gr

[5] http://www.hri.org/MPA/gr

[6] ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (1887-2017) - ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ του Σέργιου Λαμπρόπουλου** Ομότιμου Καθηγητή ΕΜΠ ΑΘΗΝΑ 2018 σελ 8,9

[7] https://ktelbus.com/ktel/istorlikh-exelixh-ktel/?cn-reloaded=1

[8] Τοπωνύμιο της περιοχής Βρωμόβρυσης

[9] Αφήγηση – παράθεση στοιχείων και φωτογραφικού υλικού από τον κ. Ηλία ΑΡ. Καραγιάννη υιό του αναφερομένου

[10] Αφήγηση – παράθεση στοιχείων και φωτογραφικού υλικού από τον κ. Ιωάννη Γ. Μπούρα υιό του αναφερομένου

[11] Αποστολή στοιχείων από τον ίδιο κ. Γιώργο Δ. Μπούρα και τον γιο του Δημήτρη από τις Η.Π.Α.

[12] Αφήγηση – παράθεση στοιχείων από τον κ. Κωνσταντίνο Δ. Χρονόπουλο υιό του αναφερομένου

ΠΗΓΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΓΚΕΟΡΓΚ ΙΓΚΕΡΣ Η ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ ΕΚΔ. ΝΕΦΕΛΗ

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (1887-2017) - ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ του Σέργιου Λαμπρόπουλου** Ομότιμου Καθηγητή ΕΜΠ ΑΘΗΝΑ 2018

https://www.idisme.g

https://www.greek-language.gr

http://www.hri.org/MPA/gr