ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΡΦΑΡΩΝ 1974 - 1998

 

ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΡΦΑΡΩΝ 1974 - 1998

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Μολονότι σχετικά μικρή  η σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδας έχει να καταδείξει πολλές και ενδιαφέρουσες μεταβολές σε ότι αφορά το Πολιτειακό της περιβάλλον.

Διαρκούσης της επαναστάσεως του 1821, στις 1/1/1822 στην Επίδαυρο τίθενται τα θεμέλια της Ελληνικής Πολιτείας και οι μολονότι ακόμα σκλαβωμένοι  κηρύσσουν < Του Ελληνικού Έθνους, την Πολιτικήν αυτού Υπαρξιν και Ανεξαρτησίαν>[1] για να φτάσει ως Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδος στην Τροιζήνα 5/5/1827, με την παραδοχή –κατοχύρωση της αρχής της Λαϊκής Κυριαρχίας, τότε ως <εθνική κυριαρχία> . Χαρακτηριστική είναι η διατύπωση του άρθρου 5 (η κυριαρχία ενυπάρχει εις το έθνος, πάσα εξουσία πηγάζει εξ αυτού και υπάρχει υπέρ αυτού)[2].  Και με ψήφισμά της εξέλεξε τον Ιωάννη Καποδίστρια «Κυβερνήτη της Ελλάδος. Η επίσημη ανεξαρτησία όμως της Ελλάδας με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου 3/2/1830 αλλάζει με απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων την Πολιτειακή και Συνταγματική βούληση των Ελλήνων όπου στο άρθρο 3 αναφέρει.. Η Ελληνική Κυβέρνησις θέλει είναι μοναρχική και κληρονομική κατά τάξιν πρωτοτοκίας. Θέλει εμπιστευθεί εις ένα Ηγεμόνα, όστις δεν θέλει είναι δυνατόν να εκλεχθή μεταξύ των οικογενειών των βασιλευουσών εις τας Επικρατείας τας υπογραψάσας την συνθήκην της 6ης Ιουλίου 1827, και θέλει φέρει τον τίτλον Ηγεμών Κυριάρχης της Ελλάδος. Η εκλογή αυτού του Ηγεμόνος θέλει είναι το αντικείμενον διακοινώσεων και συμφωνιών μεταγενεστέρων.[3]

Το χρονικό διάστημα έως το 1832 έχει Ιστοριογραφικά χαρακτηριστεί ως Α ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ με τις εξής συνεχόμενες μεταβολές: Η απόλυτη μοναρχία (1832-1843), η συνταγματική μοναρχία (1843-1862), η πρώτη περίοδος του πολιτεύματος της βασιλευομένης δημοκρατίας (1864-1909), η δεύτερη περίοδος του πολιτεύματος της βασιλευομένης δημοκρατίας και η ανακήρυξη της αβασίλευτης δημοκρατίας (1911-1924),  η Β΄ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ από το 1924 ως το 1935, η τρίτη περίοδος του πολιτεύματος της βασιλευομένης δημοκρατίας (1936 -1940), (1952-1967), Η καθιέρωση της προεδρευομένης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και το Σύνταγμα του 1975 [4].

Η τελευταία αυτή περίοδος που έχει χαρακτηριστεί από Πολιτικούς αναλυτές και Ιστορικούς ως Γ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ αλλά είναι ευρέως γνωστή με την έννοια Μεταπολίτευση  είναι και η εποχή στην οποία υπηρέτησαν το αγαθό  αυτό, τα πρόσωπα της τοπικής κοινωνίας στα οποία θα αναφερθούμε. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό που έχει καταγραφεί  και δίνει μεγαλύτερη αξία στο διακύβευμα της Δημοκρατίας που απρόσκοπτα διαβούμε σχεδόν 50 χρόνια είναι ότι κατά την διάρκεια ζωής του Ελληνικού κράτους έχουν καταγραφεί επιτυχή ή ανεπιτυχή κινήματα, αντικινήματα η πραξικοπήματα είκοσι τον αριθμό, ξεκινώντας από το  κίνημα του 1831, με την  ανταρσία του  Ναυτικού κατά του Καποδίστρια και την πυρπόληση του  ναυστάθμου Πόρου, έως το φαιδρό της 24 Φεβρουαρίου 1975, κίνημα της πιζάμας, εναντίον της κυβέρνησης Καραμανλή. [5]

Η πτώση της επτάχρονης δικτατορίας είναι το σημείο αναφοράς όπως όλοι γνωρίζουμε που οδήγησε στην δημιουργία της κυβέρνησης Εθνικής ενότητας στις 24/7/1974. Αυτά που ακολούθησαν  είναι γεγονός ότι σηματοδότησαν ριζικές αλλαγές σε Πολιτικό, Κοινωνικό και Οικονομικό  επίπεδο……η  Μεταπολίτευση θεωρούνταν μια επιτυχημένη περίπτωση οικοδόμησης ενός άρτιου δημοκρατικού συστήματος. Σύμφωνα με αυτή την οπτική, η μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία έγινε με άψογο  τρόπο, η τελευταία παγιώθηκε ταχύτατα και η περίοδος που ακολούθησε αποτέλεσε την εποχή πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών κατακτήσεων που υπόσχονταν ένα καλύτερο μέλλον: εκδημοκρατισμός, αναδιανεμητικές πολιτικές, οικοδόμηση κράτους πρόνοιας, διεύρυνση των μεσαίων στρωμάτων, άνοδος του βιοτικού επιπέδου, ευρωπαϊκή ενσωμάτωση.[6]

Οι τομές  ή οι αλλαγές που επήλθαν στην <βελούδινη> μετάβαση[7] ήταν: οι ελεύθερες εκλογές 17/11/1974, η κατάργηση του Α.Ν 509 και η νομιμοποίηση του Κ.Κ.Ε. , η ελευθερία του Τύπου και το Δημοψήφισμα για το Πολιτειακό 8/12/1974. Ακολούθησαν το 1975  οι τρεις δίκες της χούντας (πρωταιτίων, Πολυτεχνείου και βασανιστών) και η  Αναθεώρηση του Συντάγματος του 1952.

 Έτσι λοιπόν σε ότι αφορά την μετάβαση, σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης και πιο συγκεκριμένα ότι δηλαδή αφορούσε την Κοινότητα Αρφαρών με την Απόφαση 24318/27-9—1974[8] αποφασίστηκε η τοποθέτηση, ως μεταβατικού Προέδρου της Κοινότητας, του Ιωάννη Κατσιλιέρη Γυμνασιάρχη του Γυμνασίου Αρφαρών πλαισιωμένου από τους κάτωθι:

Κ.Α ΓΕΩΡΓΟΥΝΤΖΟ, Χ.Γ. ΜΠΟΥΡΑ, Π.Γ. ΣΚΟΥΛΙΚΑ, Ε.Ι. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ, Γ.Σ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ, Α.Η ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ έως την διενέργεια των εκλογών στις 30/3/1975.

Με αφετηρία αυτές τις εκλογές ξεκινά το αφιέρωμα στα πρόσωπα που υπηρέτησαν τον θεσμό της Κοινότητας έως την μετεξέλιξη του σε τοπικό  Δήμο και την ένταξη του εν συνεχεία  στον μεγαλύτερο Δήμο Καλαμάτας. Ο εν λόγω θεσμός, θεωρητικά  παραπέμπει σε μια μορφή άμεσης δημοκρατίας όπως της αρχαίας Αθήνας.[9] Η κοινότητα θεσπίσθηκε ως οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) το 1912 επί Ελ. Βενιζέλου, με το νόμο ΔΝΖ 1912 Περί Δήμων και Κοινοτήτων.[10]

 

 

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΠΟΥΡΑΣ[11]

 Γεννήθηκε το 1928 στα Αρφαρά. Ήταν το δεύτερο παιδί του Γεωργίου και της Σταυρούλας. Φοίτησε στο Γυμνάσιo Καλαμάτας. Παντρεύτηκε την Γεωργία  Παπανικολάου και απέκτησε τρία παιδιά. Δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά στο χώρο του εμπορίου από το 1964 και το Κατάστημα του διατηρείται έως σήμερα από τον υιό του Γεώργιο. Η ενασχόληση του με τα κοινά χρονολογείται στο 1960. Διατέλεσε Πρόεδρος της Κοινότητας επί 3 τετραετίες, αρχής γενομένης του 1975 ήτοι ο πρώτος εκλεγμένος Πρόεδρος  της Μεταπολίτευσης. Επανεξελέγη το 1978 και στο ήμισυ της θητείας του  παραχώρησε τον τίτλο του Προέδρου στον Γεώργιο Κ. Κοτταρίδη,  για να εκλεγεί ξανά στις εκλογές του 1982. Η θητεία του συνδέθηκε με σημαντικά έργα της εποχής όπως η επέκταση και αναβάθμιση του δικτύου ύδρευσης, με νέες δεξαμενές και την οικιακή υδροδότηση. Επί Προεδρίας του έγινε η ανέγερση του Κοινοτικού Καταστήματος που διατηρήθηκε έως την μετεξέλιξη της Κοινότητας σε Δήμο. Η διάνοιξη αγροτικών δρόμων αποτέλεσε, καθώς βρισκόμασταν σε εποχές έντονης αγροτικής δραστηριότητας, βασικό μέλημα της Κοινοτικής αρχής. Οι τρεις συνεχόμενες θητείες, του πάντα ευγενικού και οικείου Προέδρου,  είναι ίσως αρκετό ως στοιχείο για να χαρακτηρίσει τον Χρήστο Γ. Μπούρα ως πρόσωπο κοινής αποδοχής και ταυτιζόμενο εν πολλοίς  του θεσμού της Κοινότητας μας..

 Απεβίωσε τον Δεκέμβριο του 2016.

 

 

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ[12]

 Γεννήθηκε στα Αρφαρά στις 15/11/1918. Γονείς του οι Γεώργιος και Ολυμπία, είχε και μια αδελφή επ ονόματι Ιωάννα. Φοίτησε σχολείο στα Αρφαρά. Παντρεύτηκε την Ζαχαρούλα Βαλασσοπούλου. Οι επαγγελματικές του δραστηριότητες πολυποίκιλες καθώς διατηρούσε το γνωστό μεγάλο  καφενείο στην κεντρική  πλατεία του χωριού μας, ήταν κτηματίας, έμπορος ελαιοκάρπου, ελαιολάδου και διαχειριστής ακινήτων. Εξελέγη Πρόεδρος της Κοινότητας στις εκλογές του 1986. Η θητεία του χαρακτηρίζεται από σημαντικά έργα υποδομής της ευρύτερης περιοχής. Διαπλάτυνση των δρόμων Αρφαρών – Αγίου Κωνσταντίνου, Αρφαρών – Σταματινού, Αρφαρών – Πηδήματος που τους  μετέτρεψαν σε ένα αξιόλογο οδικό δίκτυο. Σημαντικό έργο της θητείας του είναι αναμφίβολα η χρηματοδότηση και κατασκευή,  ενός οράματος χρόνων, του ποδοσφαιρικού γηπέδου Αρφαρών με παραχώρηση κτήματος του και αγορά γειτονικών κτημάτων προς ολοκλήρωση του. Επίσης προχώρησε σε αγορά οικοπέδων για την δημιουργία και κατασκευή της μελλοντικής καινούργιας  πλατείας Αρφαρών. Εκτός αυτών στο έργο του περιέχονται και οι προσωπικές δωρεές για το κοινό όφελος, ήτοι η αγορά κτήματος πλησίον του νεκροταφείου Αρφαρών προς επέκταση του και η αγορά του Νιαρχέικου ελαιοτριβείου ως ακίνητο μελλοντικής  κοινοτικής χρήσης. Η μικρή, σε χρόνο, θητεία του πάντα πράου και θυμόσοφου Προέδρου Αναστασίου Γ. Αργυράκη  είναι προφανώς ανεκτίμητη.

Απεβίωσε στις 12/12/2006

 

 

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΠΟΥΡΑΣ[13]

Γεννήθηκε στις 13-5- 1937 στα Αρφαρά. Είναι το 6^ο παιδί του Νικολάου και της Μαρίας. Πήγε σχολείο στα Αρφαρά. Παντρεύτηκε την Μαρία Νταραχάνη και απέκτησε τρία παιδιά. Πολυπράγμων επαγγελματικά, διατηρούσε επί πολλά χρόνια  το ελαιοτριβείο ΑΦΟΙ ΜΠΟΥΡΑ, ασχολήθηκε με εμπόριο ελαιολάδου, καθώς και  ιδιοκτήτης οχημάτων που αναλάμβανε χωματουργικές εργασίες. Διατέλεσε Πρόεδρος της Κοινότητας επί δυο θητείες ήτοι από το 1990 έως το 1994 για να εκλεγεί ξανά  το 1994 έως το 1998. Η ιδιότητα του Προέδρου δεν αποτέλεσε για αυτόν , κάθε άλλο θα λέγαμε, εμπόδιο ώστε να είναι μπροστάρης με προσωπική εργασία σε όλα σχεδόν τα έργα υποδομής που πραγματοποιήθηκαν κατά την διάρκεια της θητείας του. Αναφέρονται ενδεικτικά η έναρξη εργασιών στο γήπεδο Αρφαρών, οι διανοίξεις αγροτικών δρόμων και πολλά ακόμη. Επίσης ως σημαντικά έργα συγκαταλέγονται η γεώτρηση Αγ. Βασιλείου – Καραγιωργέικα και τα συνακόλουθα της υδροδότησης. Το σημαντικότερο ίσως επίτευγμα της θητείας του είναι η, κατόπιν προσωπικών και επίπονων προσπαθειών, σε συνδυασμό προσωπικής επιρροής και ενεργοποίησης Δημόσιων φορέων, παραχώρηση του Αρμένειου Γυμνασίου –Λυκείου Αρφαρών από τους κληρονόμους της οικογένειας Αρμένη, κατόπιν αποζημιώσεως, στην Κοινότητα και την ένταξη του πλέον ως Δημόσιου αγαθού στην τοπική κοινωνία και όχι μόνο. Η έντονη προσωπικότητα του και ο συνδυασμός εκρηκτικότητας αλλά και ευγένειας έπαιξαν σημαντικό ρόλο ώστε ακόμα και οι οικονομικές αξιώσεις από τους συγχωριανούς – συμπατριώτες, ακόμα και στο εξωτερικό,  σχετικά με το ζήτημα του Γυμνασίου – Λυκείου να στεφθούν με απόλυτη επιτυχία. Έτσι ο κύριος Κωνσταντίνος η Ντίνος  όπως είναι πιο γνωστός, ως τελευταίος Πρόεδρος της Κοινότητας  Αρφαρών έκλεισε έναν σημαντικό κύκλο της τοπικής κοινωνίας με σπουδαία επιτεύγματα και μελλοντικές  παρακαταθήκες . Άξιος συνεχιστής μιας παράδοσης με ρομαντικά ίσως, αλλά και ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Δεν είναι έτσι τυχαίο ότι για όλους μας είναι ακόμα ο Πρόεδρος, που σημαίνει, για όλους όσους ζήσαμε από κοντά αυτούς τους ανθρώπους, ίσως περισσότερα από όσα μπορούμε να εκφράσουμε.. ή να γράψουμε..

 

 

 

 

ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ -  ΟΙ ΜΕΤΑΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΝ ΜΕΣΩ ΤΟΥ  ΣΧΕΔΙΟΥ <ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ> ΚΑΙ ΤΟΥ  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ  <ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ>

Με τον Νόμο 2539 της Ελληνικής Πολιτείας που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 244-4/12/1997 [14] σελίδα 33 στον Νομό Μεσσηνίας δημιουργείται ο  Δήμος Αρφαρών αποτελούμενος από τις κοινότητες:1. Αγίου Φλώρου, 2. Αγρίλου, 3.Αρφαρών, 4.Βελανιδιάς, 5. Βρομόβρυσης, 6. Πηδήματος, 7. Πλατέος, 8. Σταματινού, οι οποίες καταργούνται. Παρ. 36,8.

Είναι μια μετάβαση – πρόκληση σε μια νέα εποχή εκσυγχρονισμού όπου οι τοπικές κοινότητες καλούνται να υπερβούν κάποια  στερεότυπα και να λειτουργήσουν στα πλαίσια μιας νέας πραγματικότητας. Η τοπική κοινωνία των Αρφαρών αλλά και οι πέριξ αυτής ανταποκρίνονται πλήρως σε αυτό το κάλεσμα με νέους ανθρώπους που κοσμούν τον θεσμό με το ήθος τους, την εργατικότητα τους και την επιστημονική τους κατάρτιση. Έτσι στις εκλογές του 1998 πρώτος Δήμαρχος πλέον, εκλέγεται ο Ιωάννης Χ. Αργυράκης Αγρονόμος – Τοπογράφος Μηχανικός. Στις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις του 2002 και του 2006 Δήμαρχος εκλέγεται ο Ανδρέας Ν. Καραγιάννης Πολιτικός Μηχανικός. Αμφότεροι κατέθεσαν την ενεργητικότητα και τις γνώσεις τους ώστε ο Δήμος να λειτουργήσει υποδειγματικά προς όφελος όλων των μελών της διευρυμένης πλέον περιοχής.

Νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση το 2010 φέρει  το όνομα ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ και  με τον Νόμο 3852 που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 87-7/6/2010[15]  σελίδα 8 στον Νομό Μεσσηνίας..Συνιστώνται οι κατωτέρω Δήμοι 1. Δήμος Καλαμάτας με έδρα την  Καλαμάτα αποτελούμενος από τους δήμους α. Άριος, β. Αρφαρών γ. Θουρίας και δ. Καλαμάτας, οι οποίοι καταργούνται  Παρ. 36 Α,1.  Έτσι οι εκλογές αναδεικνύουν πλέον Πρόεδρο Τοπικής Κοινότητας όπου στο εν λόγω αξίωμα έχουν εκλεγεί,  στις εκλογές του 2010 και του 2014  ο Κωνσταντίνος Σ. Φέστας και στις εκλογές του 2019 ο Αριστοτέλης Κ. Ματθαίος. Αξίζει να σημειωθεί ότι πλέον τα καθήκοντα των Προέδρων της Κοινότητας καθίστανται ίσως δυσχερή λόγω των μεγάλων και απρόσωπων πολλές φορές γραφειοκρατικών δομών και διαδικασιών που υφίστανται. Οπότε είναι ευκόλως αντιληπτό ότι οι προσπάθειες τους, στα πλαίσια των καθηκόντων τους, χρήζουν και τελούν του ανάλογου σεβασμού και στήριξης  από όλους τους συγχωριανούς μας.

Για λόγους Ιστορικότητας και σεβασμού παρατίθενται τα ονόματα όλων των διατελεσάντων Προέδρων της Κοινότητας Αρφαρών αρχής γενομένης από το 1914. Βάση πληροφόρησης αποτέλεσε το φωτογραφικό υλικό του χώρου της Δημοτικής ενότητας:  Λαφαζάνος Σ. Βασίλειος, Καραγιάννης Β. Νικόλαος, Μπούρας Γ. Νικόλαος, Κάρτσωνας Σ. Παναγιώτης, Μπούρας Γ. Χρίστος, Λαγογιάννης Φ. Κων/νος, Αργυράκης Ι. Ηλίας, Κάρτσωνας Ν. Κλεομένης, Μπούρας – Σουλιμάς Γ. Ιωάννης, Ζαλαχώρης Γ. Κων/νος, Καρτσωνας Λ. Κων/νος, Παπανικολάου Σ. Γεώργιος, Μπούρας Γ. Χρήστος, Γεωργούντζος Α. Κων/νος, Κοντόπουλος Π. Δημήτριος.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Μέσα από αυτήν την μικρή Ιστορική, Πολιτική διαδρομή μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι η Πολιτική συμμετοχή είναι αυτή που εν πολλοίς  διαμορφώνει εν μέσω και συναίνεσης αλλά και σύγκρουσης το περιβάλλον αυτού που, στην Αριστοτελική σκέψη, οδηγεί στην Ιδανική Πολιτεία και περιγράφεται εξίσου, σε ότι αφορά την συμμετοχή στα κοινά, στον Επιτάφιο του Περικλή.

Το συγκεκριμένο αφιέρωμα εστίασε σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο της Νεότερης Ελλάδας. Τα αξιολογικά κριτήρια του ερευνητή σε κάθε περίπτωση είναι αφενός υποκειμενικά και αφετέρου συνυπολογίζουν τους φυσιολογικούς αλλά και αστάθμητους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν το εγχείρημα της έρευνας. Εν  προκειμένω η αναζήτηση αρχειακού υλικού κατέδειξε ένα μικρό έλλειμμα, κάτι που κατατίθεται καλοπροαίρετα φυσικά, προς βελτίωση της αρχειακής λειτουργίας. Σε κάθε περίπτωση ο συντάκτης ευχαριστεί θερμά όλους όσους συνετέλεσαν στην ολοκλήρωση αυτού του μικρού αφιερώματος.

ΑΘΗΝΑ 2/10/2022

 

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΘ. ΚΡΕΠΗΣ

 

 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Κύριο Κωνσταντίνο Ν. Μπούρα τ. Πρόεδρο Κοινότητας Αρφαρών

Κύριο Γεώργιο Χ. Μπούρα

Κύριο Χρήστο Ν. Νιάρχο

Κύριο Ηλία Κ. Αργυράκη Υπεύθυνο Δημοτικής Ενότητας Αρφαρών  πρ. Γραμματέα

Κύριο Γρηγόρη Ν. Κατσαμπάνη Υπεύθυνο Γ.Α.Κ. Τμήμα  Καλαμάτας

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ

ΤΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 1822-1827, ΕΚΔ. ΚΕΦΙΜ-Μ. ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ 2021,

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΒ, Εκδοτική Αθηνών 4/2000

ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ, Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΔΥΟ ΑΙΩΝΩΝ, Μ. ΑΥΓΕΡΙΔΗΣ, Ε. ΓΑΖΗ , Κ.ΚΟΡΝΕΤΗΣ Εκδ. ΘΕΜΕΛΙΟ 2015

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ 1974 – 1990 Γ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ Εκδ. ΘΕΜΕΛΙΟ 2002

ΜΟΝΤΕΛΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ DAVID HELD Εκδ. ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ 2007

 https://www.hellenicparliament.gr

https://el.wikipedia.org

http://www.et.gr

http://gak.mes.sch.gr

---

[1] ΤΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 1822-1827, ΕΚΔ. ΚΕΦΙΜ-Μ. ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ 2021, εισαγωγή Καθηγητής   Σπύρος Βλαχόπουλος σελ 29

[2] Ο. π. σελ 21

[3] Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΒ, Εκδοτική Αθηνών 4/2000, σελ. 536-537

[4] https://www.hellenicparliament.gr

[5] ttps://el.wikipedia.org/

[6] ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ, Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΔΥΟ ΑΙΩΝΩΝ, Μ. ΑΥΓΕΡΙΔΗΣ, Ε. ΓΑΖΗ , Κ.ΚΟΡΝΕΤΗΣ Εκδ. ΘΕΜΕΛΙΟ 2015 Εις. Σελ 15

[7]  Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ 1974 – 1990 Γ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ Εκδ. ΘΕΜΕΛΙΟ 2002 Σελ. 25

[8] ΕΓΓΡΑΦΟ Γ.Α.Κ.

[9] ΜΟΝΤΕΛΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ DAVID HELD Εκδ. ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ 2007 Σελ.29

[10] http://www.et.gr «ΦΕΚ A 58/1912».

[11] Αφήγηση – παράθεση στοιχείων και φωτογραφικού υλικού από τον κ. Γεώργιο Χρήστου Μπούρα υιό του αναφερομένου

[12] Αφήγηση – παράθεση στοιχείων και φωτογραφικού υλικού από τον κ. Χρήστο Νικολάου Νιάρχο εγγονό του αναφερομένου

[13] Αφήγηση του ιδίου στον συντάκτη στην κεντρική πλατεία Αρφαρών, τον ευχαριστώ ιδιαίτερα για την τιμή. Γ.Α. ΚΡΕΠΗΣ

[14] http://www.et.gr

[15] http://www.et.gr