Η ανάγκη για ένα σύγχρονο και ευέλικτο εκπαιδευτικό σύστημα

Κωνσταντίνα Κοτταρίδη

Επίκουρος  Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πειραιώς

 

Στη συζήτηση για την οικονομία, συνήθως αναλωνόμαστε στη φορολογική πολιτική, τους μισθούς, το χρέος και όλα αυτά που επί μια δεκαετία σχεδόν μας ταλανίζουν ως χώρα. Κάποιοι μιλούν και για επενδύσεις οι οποίες είναι αναμφίβολα ζωτικές και άκρως αναγκαίες για την τόνωση της οικονομίας, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης κτλ.

Μια ευνομούμενη και στιβαρή οικονομία ωστόσο χρειάζεται γερά θεμέλια, πολίτες ώριμους και υπεύθυνους, εργαζομένους με δεξιότητες, ταλαντούχους και εξειδικευμένους νέους αλλά και καταρτισμένα στελέχη με ευελιξία. Με άλλα λόγια, μια οικονομία δεν είναι διόλου αποκομμένη από το εκπαιδευτικό της σύστημα και τη γνώση αλλά και την «παιδεία» που διδάσκει σε μικρά και μεγαλύτερα παιδιά διαμορφώνοντας προσωπικότητες.

Δυστυχώς, το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι βαριά άρρωστο…Τα σχολεία υπολείπονται σε βασικές υποδομές, τα βιβλία είναι εν πολλοίς ξεπερασμένα, το εκπαιδευτικό προσωπικό γηρασμένο και με έλλειψη βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων ενώ ταυτόχρονα ενθαρρύνεται η απομνημόνευση και όχι η κριτική σκέψη, προτάσσεται η βαθμοθηρία και όχι η όξυνση του πνεύματος. Τα πανεπιστήμια από την άλλη, και αυτά με μεγάλες ελλείψεις, με εξευτελιστικούς μισθούς στους πανεπιστημιακούς δασκάλους, με την ανομία και την παραβατικότητα να δεσπόζει στους πανεπιστημιακούς χώρους, με χαλαρή σύνδεση με την αγορά εργασίας και την επιχειρηματικότητα, με το κράτος-μπαμπούλα πάνω από το κεφάλι που δεν αφήνει την ανάληψη πρωτοβουλιών και άρα ζωτικού χώρου ανάπτυξης. Και βέβαια, με ένα Σύνταγμα, που λίγο πριν το 2020 δεν επιτρέπει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στη βάση αναχρονιστικών αντιλήψεων περί διάκρισης μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Λες και οι πλούσιοι έχουν ανάγκη τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στη χώρα μας, όταν όλοι ξέρουμε ότι αυτό που κάνουν είναι να προτιμάνε μεγάλα και ακριβά πανεπιστήμια του εξωτερικού.

Μήπως είναι οι αναχρονιστικές μας αντιλήψεις λοιπόν που δεν μας αφήνουν να οικοδομήσουμε μια ισχυρή οικονομία και ένα ευνομούμενο κράτος; Μήπως πρέπει να δώσουμε στους νέους αλλά και την επόμενη γενιά την ευκαιρία να διαπρέψουν μακριά από προκαταλήψεις και κλισέ; Μήπως ήρθε λοιπόν η ώρα να εστιάσουμε στο εκπαιδευτικό μας σύστημα σε όλες τις βαθμίδες και να κάνουμε ριζικές αλλαγές;

Η πολύχρονη εμπειρία μου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μου επιτρέπει να έχω σαφή εικόνα και άποψη. Η εκπαίδευση πρέπει να είναι αυτόνομη και όχι κεντρικά κατευθυνόμενη. Αυτό που απαιτείται είναι η ορθή αξιολόγηση όλων, τόσο των εμπλεκομένων διδασκόντων και διοικητικού προσωπικού όσο και των εκπαιδευτικών διαδικασιών στη βάση διεθνών προτύπων και αποτελεσμάτων. Η χρηματοδότηση πρέπει να συνδέεται με τα αποτελέσματα που επιτυγχάνει το κάθε σχολείο ή Πανεπιστήμιο ώστε να υπάρχει ισχυρό κίνητρο για βελτίωση τόσο των ανθρώπων όσο και ολόκληρης της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Μόνο έτσι θα προαχθεί η καινοτομία στη μαθησιακή διδασκαλία και θα αισθάνονται οι εκπαιδευτικοί ουσιαστικοί λειτουργοί και όχι απλά διεκπεραιωτές. Μόνο τότε θα καλλιεργηθούν ισχυρές προσωπικότητες και υπεύθυνοι πολίτες. 

Εν κατακλείδι, η Ελλάδα έχει αμέτρητα πλεονεκτήματα και σήμερα πια, καλείται να πάρει γρήγορες και ριζικές αποφάσεις. Όλοι, ο πολιτικός κόσμος αλλά και εμείς, οι απλοί πολίτες, οφείλουμε να πιέσουμε με ό,τι δύναμη διαθέτει ο καθένας προς μια ουσιαστική και βιώσιμη αναπτυξιακή πορεία σε ένα σύγχρονο, καινοτόμο, ψηφιακό και εξωστρεφές σχολείο και πανεπιστήμιο.