Η ΜΟΥΡΙΑ ΤΗΣ ΓΙΑΝΝΟΥΣ -ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ Δ.ΛΑΦΑΖΑΝΟΥ

 Η ΜΟΥΡΙΑ ΤΗΣ ΓΙΑΝΝΟΥΣ 

   Το χρονογράφημα, για να έχει επιτυχία, πρέπει να είναι αυθόρμητο και όχι προγραμματισμένο. Το δεύτερο γράφεται με το νου, ενώ το πρώτο με την καρδιά, γι’ αυτό συνήθως πετυχαίνει. 

   Ο ξάδερφός μου, ο Γιώργος Μπούρας του παπαΔημήτρη, διαβάζοντας άλλα χρονογραφήματά μου σε καλαματιανή εφημερίδα (στον ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΟ ΛΟΓΟ), μου έκανε ένα κομπλιμέντο. Είπε ότι, όντας εύκολος στο να γράφω, και για μια μουριά να μου πουν, μπορώ να την κάνω χρονογράφημα. Γιατί όχι, του απάντησα. Θα γράψω για τη «μουριά της Γιαννούς». 

   Η θειά Γιαννού ήταν γειτόνισσά μας και είχε μια μεγάλη μουριά στο δρόμο. Έμενε δίπλα από το παλαιό Δημοτικό Σχολείο (το σημερινό μου σπίτι). Τη δεκαετία του 1940, που η γενιά μου πήγαινε στο Δημοτικό, η μουριά ήταν μεγάλη και στον κορμό της είχε μία κουφάλα, ανοιχτή μέχρι το ύψος μας, που χωρούσε μέσα της ένα μικρό παιδί. Η γύρω περιοχή από την Πλατεία μέχρι τα Λαφαζαναίϊκα ανήκε κάποτε στην οικογένεια Λίβα, η οποία πούλησε οικόπεδα στους αρφαραίους. Όπως είναι το στενό της εισόδου στο παλαιό σχολείο, δεξιά αγόρασαν οικόπεδα Καρτσωναίοι, αριστερά Γιαννακουτζαίοι και στη συνέχεια Μπουραίοι. Στο βάθος έχτισε σπίτι και ιατρείο ο γιατρός Γεώργιος Αλιφέρης. Ο Γιαννακούντζος έχτισε σπίτι και φύτεψε τη μουριά στο δρόμο, τουλάχιστον πριν 150 χρόνια. 

   Ήταν ένα δέντρο που ποτέ δεν καλλιεργήθηκε. Στην άκρη του δρόμου πατούσαν γύρω του οι διερχόμενοι και αργότερα τα παιδιά του σχολείου. Ήταν χρήσιμο δέντρο για τα φύλλα του, με τα οποία έτρεψαν μεταξοσκώληκες (για να βγάζουν μετάξι) και τα ζώα. Όσο έμενε στο βάθος ο γιατρός Αλιφέρης, η μουριά μεγάλωνε ήσυχα. Από το 1902 όμως, που το σπίτι του νοικιάστηκε στο Δημόσιο και λειτούργησε εκεί το Δημοτικό Σχολείο (Θηλέων στην αρχή και μικτό αργότερα) μέχρι το 1962, υπολογίζεται ότι πέρασαν δίπλα από τη μουριά, ακούμπησαν σ’ αυτή, στηρίχτηκαν πάνω της, τη χαράκωναν και της μαδούσαν τον κορμό περίπου 1500 παιδιά. Αυτή όμως μεγάλωνε ήσυχα. Πόσα γέλια και κλάμματα άκουσε, πόσους παιδικούς τσακωμούς και παιχνίδια είδε και πόσους γονείς να επισκέπτονται το σχολείο. Είδε ακόμα 16 δασκάλες και 8 δασκάλους να περνούν μπροστά της. 

   Απ’ όσα έγιναν στη μουριά, θυμάμαι ακόμα ένα μικρό γεγονός και γελώ, νοσταλγώντας τα παιδικά μου χρόνια. Ένα δεκάχρονο γειτονόπουλο, μικροκαμωμένο, είπε ότι μπορεί να μπεί στην κουφάλα της μουριάς και τα κατάφερε. Ο αδελφός του βρήκε ευκαιρία να κάνει την πλάκα του. Πήγε στην κουφάλα και τον έφτυνε στο πρόσωπο, χωρίς ο άλλος να μπορεί να αντιδράσει, γιατί τα χέρια του ήταν κάτω και η στενότητα της κουφάλας τον εμπόδιζε να τα σηκώσει και να προφυλαχτεί. 

   Μετά τη μικρασιατική καταστροφή το σπίτι κατοικήθηκε για μερικά χρόνια, από την οικογένεια του ράφτη και πρόσφυγα Αντώνη Θεοδωρίδη. Έπειτα το αγόρασε ο Ιωάννης Παν. Μωρογιώργος, ο άντρας της θεια-Γιαννούς. Η μουριά όμως ποτέ δεν αναφέρθηκε σαν δική του. Ήταν η «μουριά της Γιαννούς» ίσως επειδή αυτή, σαν καλή νοικοκυρά που ήταν, φρόντιζε τα πάντα στο σπίτι, στον κήπο αλλά και την μουριά, ενόψει της ασθενικής κράσης του μπάρμπα Γιάννη. 

   Τη δεκαετία του 1970 η πρόοδος ήθελε διαπλάτυνση και τσιμεντόστρωση του δρόμου, οπότε η μουριά κόπηκε. Ένα δέντρο με ιστορία έγινε καυσόξυλα και σήμερα στη θέση του παρκάρουν αυτοκίνητα. Λίγοι την θυμούνται, αλλά νά που δόθηκε αφορμή και γράφτηκε στη μνήμη της ένα χρονογράφημα. 

                                                                                                Μάϊος 2020

                                                                                    Θεόδωρος Δ. Λαφαζάνος